Kişi kataraktı varsa ve katarakt ameliyatı sonrası hem uzak hem de yakını gözlüksüz görmek istiyorsa akıllı lens ilk tercihtir. Akıllı lens göz içinde kişinin doğal merceğini çıkardığımız aynı yere yerleştirilir.
Akıllı lensler yada belki daha doğru ismiyle trifokal (üç odaklı) lensler, göz içindeki doğal lensin fonksiyonunu yitirmesi yada katarakt gibi merceğin bulanıklaşması durumlarında ameliyat sırasında hastanın gözünün içine implante edilen üç odaklı yapay bir lenstir.
Halk arasında söylenen ismiyle mercek (akıllı lens),tıbbi ismiyle lens aslında aynı dokuyu yada aynı malzemeyi ifade eder. Katarakt gözün içinde doğuştan var olan merceğin zaman içinde yada katarakt bölümünde ayrıntılı anlattığım bazı farklı sebeplerle bulanıklaşmasıdır. Normalde genç bir hastada ve sağlıklı bir gözde gözümüzün içindeki merceğimiz uzak orta yakın yani tüm mesafelerdeki görüntünün net görülmesini sağlar. Ancak yaşla beraber merceğimizin fonksiyonları azalmaya başlar ve her mesafedeki cismi net olarak göremez.
Genelde sağlıklı bir gözde 40 yaşlarında başlayan bu süreç 60 yaşlarına kadar ilerleyerek devam eder ve kişi yakını giderek daha bulanık görür hale gelir ve belli süre sonra yakını hiç göremez durumdadır mutlak yakın gözlüğü takmak zorunda kalır.
Katarakt nedeniyle bulanıklaşmış yada belli yaştan sonra yakın görme fonksiyonunu kaybetmiş bir lensin tedavisi ancak ameliyatla o lensin alınıp yerine yeni bir lens takılması şeklindedir. Takılacak bu lens kişinin kendi doğuştan sahip olduğu tüm özelliklere en yakın lens olasun ve kişi ameliyat sonrası gözlüksüz olarak her mesafeyi rahat görsün istiyorsak hastaya akıllı mercek yani üç odaklı (trifokal) mercek önermekteyiz.
Yerleştireceğimiz lensin nasıl bir lens olması gerektiğine hasta ile birlikte hastanın tıbbi durumu göz önünde bulundurularak karar verilir. İdeal olanı doğuştan sahip olduğumuz lensimize en yakın lensin tüm foknksiyonlarını yapan bir lensin yerleştirilmesidir.
Bizim doğal lensimize en yakın olan ve tüm fonksiyonları yerine getiren lensler trifokal lenslerdir. Bizim doğal lensimizin tüm fonksiyonlarını yerine getirebildiği için ülkemizde akıllı lens adıyla anılmaktadır.
Trifokal GİL implantları hastalar için büyük rahatlık sağlar ve uygun gözlerde takıldığında yaşam boyu görme sorunlarını ortadan kaldırır. Trifokal GİL'ler, katarakt nedeniyle görme sorunları olan hastalarda yada ileri derecede gözlük numarasına sahip olup yüksek numaralı kalın camlar nedeniyle görme kalitesi düşük olan yada gözlüğün ağırlığından gözlüğü taşıyamayan ve gözlükten kurtulmak isteyen ancak lazer cerrahisine uygun olmayan hastalar için uygundur.
Trifokal GİL'ler adından da anlaşılacağı gibi üç mesafede yani yakın, orta ve uzun mesafede gözlüksüz net görüş sağlayarak konfor ve yaşam kalitesini önemli ölçüde iyileştirir.
Kişi kataraktı varsa ve katarakt ameliyatı sonrası hem uzak hem de yakını gözlüksüz görmek istiyorsa akıllı lens ilk tercihtir.
Uzun yıllardır aslında katarakt ameliyatı sonrası uzak yakın mercekler göz içine takılmaktaydı. Ancak ara mesafe dediğimiz bilgisayar mesafesi yada merdiven inerkenki gibi mesafelerde hastalar sorun yaşayabiliyordu. Şimdi yeni teknoloji ile tüm mesafeleri kapsayan akıllı mercekler kullanımımıza sunuldu ve hastanın ameliyat sonrası görme konforu maksimum seviyeye getirildi.
40-50 yaşını geçmiş, uzakta, yakınında veya her ikisinde de görme problemi yaşayan ve çok yüksek numaralı gözlüklerinden dolayı gözlük taşımak istemeyen bu ağır gözlüklerden ömür boyu kurtulmak isteyen herkes doğal olarak adaydır.
Akıllı lensin takılı olduğu her göz hem uzağı hem yakını hem de orta mesafeyi en sağlıklı şekilde görebilecektir. Gözlük numarası ömür boyu artmayacak ve gözde katarakt bir daha asla gelişmeyecektir.
Göz lazer ameliyatı geçiren kişilerde de göz içi lensleri yaşla birlikte fonksiyonunu yitirmeye başladığında katarakt geliştiğinde ve görme azalmaya başlayıp, uzak veya yakın görme sorunları yaşarlarsa akıllı lensi tercih edebilirler. Halk arasında çok konuşulan lazer ameliyatı (Excimer Lazer) geçirmiş kişiler katarakt yada mercek ameliyatı yaptıramaz gibi bir yanlış bilgi var, ancak bu doğru bir bilgi değildir.
Lazer ameliyatı geçirmiş kişilerde mercek hesaplamaları ayrı bir dikkat ve önem ister standart mercek hesaplamalarından biraz daha farklıdır, bunun dışında ameliyat sırasında bir farklılık yoktur. Bu hastalar diğer standart hastalardan herhangi bir ekstra risk taşımazlar.
Ameliyat hakkında bir karar vermeden önce, hastanın genel sağlık durumunun analizi ve görme sisteminin tüm ayrıntıları ile incelenmesi zorunludur.
Akıllı lens için uygun olmayan hastalar aşağıdaki gibi tanımlanabilir;
Katarakt ameliyatı sırasında konacak mercekler tek odaklı, iki odaklı, akıllı mercek dediğimiz üç odaklı yada genişletilmiş odak denilen yakın mesafenin biraz daha uzağa taşındığı uzak orta mesafe mercekler olarak kendi aralarında ana başlıklara ayrılabilir.
Tek odaklı mercekler sadece uzağı görmenizi sağlar yakın mesafede okuyabilmek için mutlaka gözlük ihtiyacınız olur. İki odaklı merceklerde uzak ve yakın görüş vardır ancak orta mesafe dediğimiz bilgisayar televizyon mesafesi yada merdiven inerkenki mesafelerde boşluk hissi yaşanabilmektedir.
Üç odaklı akıllı mercekler ise tüm mesafelerin gözlüksüz olarak rahatça görüldüğü merceklerdir. Ancak bir merceğin yakın görmesi ne kadar yakına taşınırsa akşamları kamaşma hissi o kadar fazla olabilmektedir. Bu kamaşma hissi çoğu hastada başlangıçta rahatsız etmekte sonrasında zamanla hastalar buna alışmakta beynin kötü görüntüleri yok sayma özelliğinden dolayı kamaşma hissi rahatsızlığı kalmamaktadır.
Çok nadir olmakla birlikte bazı çok hassas hastalarda bu his kalıcı olabilmekte o nedenle özellikle gece araba kullanan hastalarda genişletilmiş odak dediğimiz yakın mesafenin 60 cm den itibaren görülebildiği ama kamaşmanın olmadığı yeni nesil mercekleri tercih etmelidirler.
Ayrıca hastada ameliyat öncesi belirgin bir astigmat kusuru varsa tüm bu saydığım mercekler üzerine astigmat eklenmekte ve hastanın isteğine ve hekimin muayene sonucuna gözünün uygunluğuna göre tek odaklı çift odaklı yada üç odaklı özel üretim astigmatlı mercekler takılmaktadır.
Tüm bu saydığım mercek tiplerinin çok sayıda firmanın üretimi bulunmakta ve birçok markada hekimin tecrübesi ve güvenine göre sizlere sunulmaktadır.
Trifokal lensler çok odaklı merceklerin en yeni tipidir. Bu lensler uzakta net görüş sağladığı gibi bilgisayar mesafesi gibi orta mesafeyi de net göstermekte, 30-80 cm gibi yakını da gözlüksüz görmenizi sağlamaktadır. Ameliyat öncesi değerlendirmeye göre astigmatınız mevcut ise torik akıllı mercek dediğimiz size özel üretilen astigmatlı akıllı mercek takılması gerekmektedir.
Üç odaklı akıllı lensler sonrası nadiren ortaya çıkan ve nadiren kalıcı olabilen ışık etrafında hare görme hissi kişinin günlük yaşamını, mesleki aktivitesini engelleyecek boyuttaysa kişiye yeni nesil akıllı merceklerden uzak orta mesafeyi gösteren aslında iki odaklı diyebileceğimiz ama 60-80 cm arası yakın mesafede de görüş sağlayan lensler önerilmelidir.
Bir lensin yakın görüşü ne kadar çok yakına taşınırsa ışık etrafındaki hare hissi daha fazla olmaktadır. Ayrıca yine bilinen bir farklı tip akıllı lensler ise AddOn lenslerdir. Bunlar uzun yıllar önce tek odaklı mercek takılmış olan ve yakın gözlüğü kullanan hastalarda artık yakın gözlüğü kullanmak istemediklerinde mevcut merceğin üzerine takılan lenslerdir.
Lenslerin markalarına göre farklı özellikte akıllı mercekler bulunmaktadır. Ben kliniğimde FDA onayı almış amerikan malı akıllı mercekleri kullanmaktayım. 3. Dünya ülkeleri diyebileceğimiz ülkelerde üretilen mercekleri yada tecrübemimiz olmayan yeni üretilmiş mercekleri hiç bir zaman kliniğimizde hastaların kullanımına öneri olarak dahi sunmamaktayım.
Akıllı lens ameliyatı işlemini başarılı yapmak kadar ameliyat öncesi planlama da çok büyük önem taşımaktadır. Hatta belki de ameliyattan daha fazla önemlidir diyebiliriz. Çünkü bu lenslerin hesaplanması diğer lenslerden ayrı bir özellik arzetmekte ve her hastaya akıllı mercek takılamamaktadır.
Öncelikle bu merceklerin takılması için hastanın isteği ön planda olmakla birlikte kişinin görme dereceleri, göz tembelliği varlığı, kornea ve retinasının durumu, glokomu olup olmadığı, görme sinirinin durumu tam olarak ayrıntılı değerlendirilmeli hastanın gözünün uygun olduğuna karar verdikten sonra gerekli veriler cihaza tam girilerek göz içi mercek ölçümü yapılmalıdır.
Cerrahi tecrübe kadar ameliyat öncesi plan hakkında da cerrahın akıllı lens hesaplaması ve sonuçları hakkında da belirli bir tecrübesinin olması şarttır.
Akıllı lens ameliyatı İzmir hastanemizde standart ameliyathane şartlarında steril ortamda yapılır. Her göz, ayrı günlerde yaklaşık 10 dakika süren bir işleme tabi tutulur. Gözler damla anestezisi ile uyuşturulur.
Genel anestezi, sedasyon veya hastaneye yatış gerekli değildir. Göz içinde çalıştığımız alan damar ve sinirden yoksun olduğu için ağrı hissi bu bölgede yoktur. O nedenle ameliyat ağrısız bir ameliyattır. Göz içine son derece ufak kesilerden girilerek ultrason enerjisi kullanan fako cihazı ile göz içindeki bulanık mercek (katarakt) temizlenir. Yine bu ufak kesilerden, özel olarak katlanmış olarak gelen akıllı lens aletler yardımıyla göz içine yerleştririlir.
Akıllı lens göz içinde kişinin doğal merceğini çıkardığımız aynı yere yerleştirilir. Hastalar bazen göz yüzeyine takılan kontakt lens ile bu lensleri karıştırmakta ve bunun da sürekli takılıp çıkarılacağını sanmaktadır. Ancak nasıl ki şimdiye kadar gözümüzün içindeki merceği hiç takıp çıkarmadıysak yeni takılan göz içi merceği de takılıp çıkarılmaz.
Ömür boyu göz içinde kalır. Ameliyattan sonra gözü bandajlamaya gerek yoktur ancak hastanın ilk gün göz temasını engellemek için göz kapama kalkanları yada pamuklu rondel ile ilk gece için kapama önerilir. Hasta aynı gün evine gönderilir.
Akıllı lens ameliyat sonrası dönemde herhangi bir yatak istirahatini gerektirecek bir durum söz konusu değildir. Ertesi gün normal yaşantısına ilaç tedavisi kurallarına dikkat ederek dönebilir. Hasta ertesi gün görmeye başlar. Ancak gün gün görmesi daha da güzelleşir. Birkaç gün içinde diğer göze de aynı işlem uygulanır.
Akıllı lens kelimesi aslında Türkiye de kullanılan ticari bir terimdir, kişinin doğuştan sahip olduğu doğal sağlıklı lensinin yapabildiği uzak yakın orta mesafeyi net olarak gösteren lensler olduğu için “akıllı” terimi kullanıldı ve hastalar tarafından da benimsendi ancak bazen bu sözcüğün bu şekilde kullanımı amacını aşarak bazen hastalarda beklentiyi yükseltmektedir.
Her ameliyatta olduğu gibi bu ameliyatta da bazı riskler sıkıntılar ortaya çıkabilmektedir. Mercek hesaplaması ameliyat öncesi göz dışından yapılmakta ancak mercek göz içine yerleşetirilmektedir, bu yerleştirilen merceğin göz içindeki yeri pozisyonu stabilitesi hastanın ameliyat sonrası tam görmesi için büyük önem taşımaktadır.
Akıllı lens ameliyatı sırasındaki mm’lik sapmalar bile hastada ufak bir numara ortaya çıkmasına ve görmenin her mesafede tam istenen düzeyde olmamasına yol açabilmektedir. Ayrıca çok ufak da olsa göz içine girerken göz kenarından kesiler yapılmakta ve bu kesiler 1-2 hafta içinde iyileşmektedir, herkesin yara iyileşmesi aynı olmadığı gibi herkesin ameliyat sonrası yara iyileşmesine bağlı ortaya çıkan göz numaraları da aynı olmayacak genel olarak 0.25-0.50 aralığında kalan göz numaraları kişiyi rahatsız etmezken daha yüksek numaralar kaldığında kişi üç odaklı merceklerle rahat edemeyecektir.
Bunun dışında üç odaklı merceklerde en çok şikayet edilen konu kamaşma yada ışıklar etrafında hareler görmedir ki bu şikayet özellikle gece araba kullanırken ortaya çıkmaktadır. Bir merceğin yakın görme odağı ne kadar yakın mesafeye taşınırsa kişide kamaşma hissi o kadar fazla olmaktadır. Ancak beynin kötü görüntüleri yok sayma prensibi nedeniyle bu kamaşma hissi 2-6 ay içinde kaybolmakta yada kişi bu hisse alışarak farkında olmamaktadır. Ancak mesleği gece araba kullanmayı mutlak gerektiren hastalarda üç odaklı mercek konusu ayrıntılı konuşulmalı çok nadiren de olsa kalıcı olabilecek kamaşma hissi açısından kişiye yeni geliştirilen uzak orta mesafede net olacağı yakın mesafenin 60-80 cm civarında görülebileceği genişletilmiş odak denilen yeni nesil akıllı mercekler önerilmelidir.
Katarakt ameliyatında prensip bulanıklaşmış lensin alınıp yerine yeni lens takılmasıdır. Gözümüzün içindeki doğal lensimiz herkesde standart aynı olmamakla beraber yaklaşık 22-23 numaradır. Ve biz bunu bulanıklaştığı için gözün içinden çıkardığımızda hastanın görebilmesi için mutlaka o kadar numara bir lense ihtiyacı vardır.
Eğer biz bunu göz içine yeniden yerleştirmezsek hasta bunu dışardan gözlük olarak takmak zorunda kalır. O nedenle biz her katarakt ameliyatı sonrası mutlaka göz içine lens yerleştiriyoruz. Yerleştirdiğimiz lens her mesafeyi görsün ve ameliyat sonrası hiç gözlük kullanmadan hayatımızı devam ettirmek istiyorsak tek seçenek akıllı merceklerdir.
Akıllı lens ameliyatı planlayan kişi öncelikle cerrahın tecrübesini, bu lensleri ne kadar yıldır uygulamış olduğunu, ameliyatı yaptığı hastanenin şartlarını ve hekimin kullandığı lenslerin kalitesini bilerek başvurmalı yada hekiminden bu konuda ayrıntılı bilgi almalıdır.
Akıllı lens ameliyatı sonrası sizi nelerin beklediğini hekiminizle tartışmalı gözünüzün uygunluğu konusunda tam ayrıntılı muayeneniz sonucu akıllı lenslerin size uygun olduğuna tam ikna olmuş olmalısınız.
Hastayı görmeden muayene etmeden akıllı lens fiyatları hakkında bilgi vermek doğru değildir. Akıllı lens fiyatları İzmir hastanemizde hastanın göz yapısına ihtiyaçlarına göre karar verdiğimiz lensin tipine, cinsine, markasına hatta bazen uygulayacağımız tekniğe göre bile değişebilmektedir.
Prof. Dr. Safiye YılmazGöz Hastalıkları Uzmanı
Prof. Dr.Safiye Yılmaz
Randevu
İletişim
Whatsapp